Edukacja regionalna o rejonie Podtatrza na terenie USA

Podstawa merytoryczna

I Podstawowe pojęcia

Podtatrze – termin obejmujący krainy geograficzne położone na południu Polski, powiązane wspólnotą kulturową, wynikającą z podobieństwa warunków geograficznych typu gospodarki oraz kultury wywodzącej się z tradycji pasterskich. Do krain podtatrzańskich w takim rozumieniu zalicza się: Podhale, Spisz, Orawę, Pieniny, Ziemię Zagórzańską.

Edukacja regionalna – zbiór systemowych działań edukacyjnych, służących zdobywaniu przez uczniów wiedzy i umiejętności (w tym także kompetencji społecznych) w zakresie dziedzictwa kulturowego Podtatrza oraz budowaniu u dzieci i młodzieży tożsamości regionalnej.

Dziedzictwo kulturowe Podtatrza – kompleks dóbr materialnych i niematerialnych, odziedziczony po przodkach i przekazywany kolejnym pokoleniom jako warunek zachowania regionalnej tożsamości kulturowej. W skład dziedzictwa kulturowego Podtatrza zalicza się także utrwalony kulturowo model relacji człowiek – środowisko naturalne.

Tożsamość regionalna – jedna z odmian tożsamości społecznej i kulturowej, budowana na poczuciu bliskiej więzi z tradycją, kulturą, językiem, historią oraz współczesnością określonego regionu, wyraźnie oddzielającego się od innych. Tożsamość regionalna może iść w parze z tożsamością etniczną, jednak – jak pokazuje przykład Podhala – nie jest to związane z poczuciem odrębności narodowej.

II Zalecane warunki i sposób realizacji edukacji regionalnej w USA

W celu uzyskania trwałych efektów edukacyjnych, mając na uwadze zasady nauczania, optymalne warunki do realizacji edukacji regionalnej dałaby możliwość prowadzenia tego typu zajęć systematycznie w ciągu całego roku, w wymiarze 1 godz. tygodniowo. Najlepiej, gdyby lekcje z tego zakresu obejmowały następujące oddziały na poszczególnych etapach edukacyjnych:

• Oddziały przedszkolne – pięciolatki
• Kl. I-III – II klasa
• Kl. IV-VI – V klasa
• Gimnazjum – I klasa
• Szkoły ponadgimnazjalne – I klasa

Realizacja zajęć winna być powierzona osobie kompetentnej, posiadającej
lub nabywającej kwalifikacje z zakresu dziedzictwa kulturowego Podtatrza. Nauczyciel, któremu dyrektor szkoły powierzy prowadzenie zajęć, przygotowuje autorski program w oparciu o niniejszy dokument, realizujący cele i treści stosowne do danego etapu edukacyjnego oraz uwzględniający specyfikę konkretnej krainy geograficznej Podtatrza lub korzysta z dostępnych programów.

III Zagadnienia ogólne

1. Topografia i toponimia regionu.
2. Flora i fauna regionu.
3. Muzyka, śpiew i taniec regionalny.
   1. Tradycje i obrzędy regionalne (obrzędowość zw. z rokiem liturgicznym, obrzędowość rodzinna, obrzędowość zw. z rokiem kalendarzowym).
   2. Strój regionalny.
   3. Gospodarka regionu (rolnictwo, turystyka, przemysł, rękodzieło).
   4. Historia regionu (wieś – gmina – region – Polska- emigracja zarobkowa ).
   5. Ruch regionalny na Podtatrzu (organizacje, stowarzyszenia, ważne postacie).
   6. Sztuka i literatura Podtatrza.
   7. Walory turystyczne regionu.
   8. Gwary regionu.
   9. Etos górala.

IV Cele ogólne

1. Ugruntowanie tożsamości pochodzenia przez rozwój tożsamości regionalnej.

2. Zainteresowanie młodzieży dziedzictwem kulturowym regionu skąd pochodzą rodzice.

3. Rozwijanie wiedzy o gospodarce regionu w aspekcie historycznym i współczesnym.

4. Rozwijanie potrzeby kultywowania tradycji regionalnych.

5. Budowanie umiejętności podejmowania pracy zespołowej na rzecz społeczności o tożsamosci i odrębności kulturowej.

6. Wychowanie ku wartościom.